Τι σημαίνει υπογονιμότητα;
Ως υπογονιμότητα ορίζεται η αδυναμία ενός σεξουαλικά ενεργού ζευγαριού να επιτύχει εγκυμοσύνη ένα χρόνο μετά την έναρξη ελεύθερων και τακτικών σεξουαλικών επαφών.
Πόσο συχνή είναι;
Είναι σημαντικό να τονισθεί πως ο όρος υπογονιμότητα, αφορά εξίσου και τους άντρες και τις γυναίκες. Όσον αφορά τα αίτια, σε ποσοστό 40% εμπλέκεται ο ανδρικός παράγοντας.
Πώς ταξινομείται;
- Πρωτοπαθής – όταν δεν έχει επιτευχθεί εγκυμοσύνη ποτέ στο παρελθόν.
- Δευτεροπαθής – όταν έχει υπάρξει εγκυμοσύνη στο παρελθόν ανεξαρτήτως όμως από την έκβασή της.
- Ιδιοπαθής – όταν υπάρχει αδυναμία εγκυμοσύνης η οποία δεν μπορεί να αποδοθεί σε παθολογία του άνδρα ή της γυναίκας.
Ποια είναι τα αίτια;
Τα αίτια της ανδρικής υπογονιμότητας διακρίνονται σε:
- Προ – ορχικά: που επηρεάζουν την λειτουργία των όρχεων
- Ορχικά: που προέρχονται ή οφείλονται στη λειτουργία των όρχεων
- Μετα – ορχικά: που σχετίζονται με την παραγωγή του σπέρματος και την εκσπερμάτιση.
Πιο απλά οι κύριες αιτίες της υπογονιμότητας είναι:
- Εμπόδια στη διέλευση του σπέρματος
- Προβλήματα που σχετίζονται με το σπέρμα (π.χ. ο χαμηλός αριθμός σπερματοζωαρίων, μειωμένη κινητικότητα κλπ)
- Λειτουργικά προβλήματα (ανικανότητα, μειωμένη λίμπιντο)
- Ορμονικά προβλήματα/διαταραχές
Πώς γίνεται η διάγνωση;
- Φυσική εξέταση και λήψη ιατρικού ιστορικού
- Ανάλυση σπέρματος – Σπερμοδιάγραμμα
- Καλλιέργεια σπέρματος – πιθανή λοίμωξη
- Εξετάσεις αίματος, για την αξιολόγηση των επιπέδων συγκεκριμένων ορμονών
- Υπερηχογραφικός έλεγχος της περιοχής, για την εξέταση των αναπαραγωγικών οργάνων, όπως ο προστάτης αδένας.
- Βιοψία όρχεων
Πώς αντιμετωπίζεται;
Ανάλογα με το αίτιο, υπάρχει και η κατάλληλη θεραπεία, την οποία θα αποφασίσει από κοινού ο ουρολόγος με τον ασθενή.
Φαρμακευτική αντιμετώπιση:
- Λήψη φαρμάκων για την αύξηση της παραγωγής σπέρματος,
- Λήψη αντιβιοτικών για της θεραπεία μια λοίμωξη,
- Λήψη ορμονών για καλύτερη ορμονική ισορροπία.
Χειρουργική αντιμετώπιση:
- Η διάταση των φλεβών μέσα στους όρχεις λόγω κιρσοκήλης μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα. Η χειρουργική αποκατάσταση αυτής της κατάστασης μπορεί να βελτιώσει το σπέρμα.
- Οι ορχικοί αγωγοί που μεταφέρουν σπέρμα μπορεί να αποφραχθούν, π.χ. εξαιτίας κάποιου τραυματισμού ή λόγω βασεκτομής. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η απόφραξη μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά και οι ορχικοί αγωγοί να αποκατασταθούν.(vasovasostomy, Vasoepididymostomy)
- Λήψη σπερματοζωαρίων από τα σπερματικά σωληνάρια του όρχι
- Μικροχειρουργική TESE / βιοψία όρχεως:
Η μικροχειρουργική εξαγωγή σπέρματος όρχεων συστήνεται όταν ο άντρας έχει επαρκές επίπεδο τεστοστερόνης στα αποτελέσματα των εξετάσεων σπέρματος και παραμένει αζωοσπερμικός, παρόλο που έχει λάβει θεραπεία. Πιο συγκεκριμένα, η μέθοδος περιλαμβάνει μικροχειρουργική λήψη τμήματος του όρχεως και επί αυτού γίνεται λεπτομερής εξερεύνηση για τον εντοπισμό και την απομόνωση σπερματοζωαρίων.
Στη διερεύνηση της αντρικής υπογονιμότητας, πρωταρχικό ρόλο παίζει η σωστή λήψη ιατρικού ιστορικού και η κλινική εξέταση.
Βασικό εργαλείο στον έλεγχο της γονιμότητας του άντρα είναι το σπερμοδιάγραμμα.
